Heldere feiten over de overstap naar Windows 11, geen marketing-blabla.
1. Het grote aftellen
Met de aankomende lancering van Windows 11 zijn er veel vragen en verwachtingen.
- Einde gratis support Windows 10: 14 oktober 2025. Na die datum krijg je geen (beveiligings-)updates meer.
- Wat dan?
- Gratis één jaar aan beveiligings-patches door Windows Backup in te schakelen (vereist OneDrive-sync).
- Of betaal ± € 30 per jaar voor het ESU-programma tot uiterlijk 13 oktober 2026.
Geen ESU = je pc werkt nog, maar nieuwe lekken worden niet meer gedicht.
2. Waarom veel mensen nog Windows 10 draaien
- Lage systeemeisen – draait prima op een Core-i5 laptop uit 2016 met 8 GB RAM.
- Bekende interface – klassiek Startmenu, vertrouwde instellingen.
- Compatibiliteit – nagenoeg alle randapparatuur en (oude) games werken zonder gedoe.
De prijs: groeiend risico op malware en phishing zodra de updates stoppen.
3. Wat Windows 11 concreet anders maakt
| Domein | Windows 10 | Windows 11 (24H2 en nieuwer) |
|---|---|---|
| Minimum-hardware | 1 GHz CPU, geen TPM-plicht | 64-bit CPU op Microsoft-lijst, TPM 2.0, UEFI Secure Boot, 4 GB RAM. |
| Vensterbeheer | Snap Assist | Snap Layouts & Groups (Win + Z of boven de Max-knop). |
| AI-functies | – | Copilot (chat in taakbalk) + Recall voor terugzoeken in schermmomenten* (alleen op Copilot+-pc’s, opt-in). |
| Beveiliging | Defender, VBS uit | VBS standaard aan, Smart App Control blokkeert onbekende apps. |
| Prestaties & accu | Basis | Tot 2,3× hogere benchmarks en langere batterij op moderne hardware. |
| Gaming | DirectX 12 | DirectStorage (snellere laadtijden) + Auto HDR voor helderder beeld. |
* Recall slaat gecodeerde screenshots lokaal op en werkt dus zonder cloud.
4. Past Windows 11 op jouw pc?
- Download PC Health Check en klik Nu controleren.
- Voldoet je CPU of TPM niet? Er bestaan register-trucs, maar Microsoft blokkeert ongesteunde hardware steeds vaker bij grote updates – reken op gedoe.
5. Stap-voor-stap upgraden
- Back-up – OneDrive, externe schijf of gratis Macrium Reflect.
- Upgrade via Instellingen ▸ Windows Update.
- Proefrijden – je kunt binnen 10 dagen terug naar Windows 10.
- Test randapparatuur – vooral printers, capture-kaarten en oude games.
- Privacy-check – zet ongewenste telemetrie, advertenties en eventueel Recall gewoon uit.
6. Toch bij Windows 10 blijven?
| Optie | Kosten | Risico |
|---|---|---|
| ESU t/m okt 2026 | ± € 30/jaar | Lage risico’s zolang je betaalt |
| Niets doen | 0 € | Toenemend hack-risico & mogelijk bank-/verzekeringsproblemen |
| Nieuwe pc kopen | Eenmalig | Klaar voor AI-functies en lange support |
7. Conclusie – de nuchtere boodschap
- Heb je een geschikte pc? Upgraden naar Windows 11 is de verstandigste en uiteindelijk goedkopere keuze.
- Is je hardware te oud? Plan een nieuwe pc vóór najaar 2025 of reken op € 30 per jaar voor ESU.
- Doe je niets? Dan surf je na 14 oktober 2025 op eigen risico – en dat kan duurder uitpakken dan een tijdige overstap.
Kortom: zet vandaag nog de PC Health Check aan het werk en beslis, zodat jij na 2025 niet voor vervelende verrassingen staat. Laat Zwartbeeld je helpen met het overzetten van windows 10 naar Windows 11.
