Generatieve AI is geen speelgoed meer; het duikt overal op in bedrijfsprocessen, marketing en software-ontwikkeling. Maar wie ChatGPT zonder strakke governance inzet, loopt serieuze averij op. Hieronder de risico’s – onverbloemd en onderbouwd – plus kernacties om schade te beperken.
1. Onbedoelde datalekken
Medewerkers plakken prompt na prompt in ChatGPT. Soms zit daar broncode, klantdata of niet-uitgebrachte strategie in. Die input kan op externe servers blijven staan en via modeltraining of bugs indirect naar buiten lekken. Samsung moest in 2023 ChatGPT in één klap verbieden nadat engineers interne chip-code hadden gedeeld.
Mitigatie in het kort
- Zero-trust beleid: blokkeer publieke LLM’s op bedrijfsnetwerk.
- Richt een eigen, afgeschermde “private GPT” of on-prem model in voor gevoelige prompts.
2. Platform-bugs die je data zichtbaar maken
Zelfs als je mensen traint niks vertrouwelijks te delen, kun je geraakt worden door fouten aan OpenAI-zijde. Een bug in maart 2023 maakte chat-titels van andere gebruikers zichtbaar.
Mitigatie
- Contractueel afdwingen dat leveranciers beveiligings-SLAs en incident-meldingen hebben.
- End-to-end-encryptie of lokale tussenlaag overwegen in plaats van direct gebruik van de OpenAI-UI.
3. Privacy & GDPR – de lat gaat omhoog
De Franse toezichthouder CNIL verduidelijkte in juni 2025 hoe “legitimate interest” hooguit onder strikte voorwaarden een basis kan zijn om persoonlijke data voor AI-training te gebruiken. Bedrijven moeten aantoonbaar proportionaliteit en mitigaties documenteren.
Tegelijk verplicht de EU AI Act (in werking sinds februari 2025) generatieve modellen zoals ChatGPT om o.a. transparantie over trainingsdata en deepfake-labels te bieden. Organisaties die de tools inzetten blijven mede-verantwoordelijk voor naleving.
Mitigatie
- DPIA en LIA verplicht stellen vóór elk gebruiksscenario.
- Logs anonimiseren of purgen binnen strikte retentie-termijnen.
4. Auteursrecht en IP-claims
Getty Images sleept AI-bedrijven voor de rechter wegens ongeoorloofd gebruik van beeldmateriaal; claims lopen in de honderden miljoenen. Dat sommige claims in 2025 zijn ingetrokken, toont vooral hoe grillig en duur deze rechtsgang is – niet dat het risico weg is.
Mitigatie
- Traceer welke data of modellen je gebruikt; eist een leverancier indemnity?
- Overweeg licentie-gezuiverde modellen of eigen fine-tunes op first-party data.
5. Hallucinaties & reputatieschade
ChatGPT kan feiten verzinnen. Een Georgische rechtbank veegde in 2025 weliswaar een eerste lasterzaak van tafel, maar dat was vooral omdat de fout niet gepubliceerd was. Eén ongecontroleerde hallucinerende passage in een marketingmail kan genoeg zijn voor imagoschade of juridische claims.
Mitigatie
- “Human-in-the-loop” verplicht stellen: geen automatische publicatie.
- Fact-check workflows en externe verificatie-API’s inschakelen.
6. Operationele afhankelijkheid & kennis-erosie
Als teams blindelings een chatbot vragen om code of analyses te spuien, slijt eigen expertise. Je wordt afhankelijk van een extern model waarvan je roadmap en prijsbeleid niet in de hand hebt.
Mitigatie
- Gebruik AI als assistent, niet als vervanger; borg peer-review en pair-programming.
- Investeer in continu onderwijs en interne documentatie.
7. Vendor-lock-in, kosten en continuïteit
Tarieven voor API-calls kunnen snel stijgen; SLA’s kunnen wijzigen. Bovendien kan een leverancier een modelversie schrappen waardoor prompts plots andere output geven.
Mitigatie
- Multi-vendor strategie of migratiepad opstellen.
- Prompt- en test-suite versioning om regressies vroeg te vangen.
8. Beveiliging tegen prompt-injection en model-hijacking
Externe gebruikers kunnen via slinkse input je eigen prompt-regels omzeilen (“jailbreaks”) en vertrouwelijke of ongepaste content los peuteren.
Mitigatie
- Output-filtering en context-stripping, plus red-teaming testen.
- Rolgebaseerde UI’s die eindgebruikers geen rauwe prompts laten sturen.
Conclusie: neem governance vóór adoptie
ChatGPT kan productiviteit boosten, maar alleen met strakke controles: juridisch kader (DPIA, AI Act-compliance), technische maatregelen (sandboxing, monitoring) en vooral een cultuur waarin medewerkers begrijpen wat ze wel – en vooral níet – in een prompt plakken. Anders loop je het risico dat een enkele chat het volgende dure lek of een kop-op-de-voorpagina veroorzaakt.
Heb je nog vragen na het lezen van deze blog, en wij kunnen ons dat zeker voorstellen. Neem contact met Zwartbeeld op via ons contactformulier of bel met ons.
